Blog

Czy uzasadniona obawa, że oskarżony będzie nakłaniał do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie karne sama w sobie może być podstawą do zastosowania tymczasowego aresztowania?

Obawa matactwa

Zgodnie z przesłanką szczególną tymczasowe aresztowanie, jak i pozostałe środki zapobiegawcze, można stosować, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony będzie nakłaniał do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie karne. Obawa ta nie może mieć charakteru tylko hipotetycznego, musi być uzasadniona konkretnymi okolicznościami sprawy. Obawa musi więc dotyczyć, przykładowo, zdolności podejrzanych do utrudniania postępowania poprzez oddziaływanie na wymowę zebranych już dowodów i tych, które mają być jeszcze pozyskane (oddziaływanie na zeznania świadków, kasowanie nagrań audio i video). Obawa taka w szczególności dotyczy zorganizowanej grupy przestępczej, jak przykładowo zajmującej się obrotem narkotykami, gdzie występuje sieć silnych i skrytych powiazań pomiędzy uczestnikami umyślnych i podjętych na większą skalę naruszeń porządku prawnego. Należy więc uznać, że obawa matactwa, bynajmniej nie uzasadnia automatycznie zastosowania najsurowszego środka zapobiegawczego w postaci aresztu. Tenże wybór musi być uzależniony od innych uwarunkowań, wśród których waga zarzucanych naruszeń porządku prawnego oraz powiązanie osób uczestniczących w łamaniu prawa odgrywają kluczową rolę.

Należy więc uznać, że obawa matactwa, bynajmniej nie uzasadnia automatycznie zastosowania najsurowszego środka zapobiegawczego w postaci aresztu. 

Środki o charakterze nieizolacyjnym

Dla zastosowania tymczasowego aresztowania ważne jest również uznanie, iż inne środki zapobiegawcze o charakterze nieizolacyjnym nie będą niewystarczające dla zapewnienia prawidłowego toku postępowania. W razie uznania, że środki zapobiegawcze, takie jak zakaz kontaktowania, czy zakaz zbliżania się oraz poręczenie, są w stanie skutecznie wyeliminować ryzyko kontaktu między współpodejrzanymi należy te środki zastosować. Na osłabienie obawy matactwa istotny wpływ może mieć również inne okoliczności, w szczególności przyznanie się do przestępstwa, dotychczasowa postawa podejrzanego, niekaralność, sytuacja rodzinna. Przy stosowaniu tymczasowego aresztowania winno się również kierować zasadami humanitaryzmu, minimalizacji środków zapobiegawczych, jak również względami pragmatyki i zdrowego rozsądku.

W razie uznania, że środki zapobiegawcze, takie jak zakaz kontaktowania, czy zakaz zbliżania się oraz poręczenie, są w stanie skutecznie wyeliminować ryzyko kontaktu między współpodejrzanymi należy te środki zastosować.

Jeżeli mają Państwo jakieś pytania lub chcą skorzystać z usług Kancelarii zapraszam do kontaktu.